اگر با کمی دقت در بسیاری از مناطق شهری و یا شهرک های صنعتی نگاهی بیندازید حتماً مخازنی را خواهید دید که در ارتفاع و بر روی پایه هایی قرار گرفته اند. این برج های ذخیره آب، با عنوان مخزن آب هوایی،منبع آب هوایی و یا تانکر آب هوایی شناخته می شوند.
نحوه عملکرد:
عملکرد مخازن آب هوایی بسیار ساده است. گرچه این برج ها در اندازه ها و شکل های گوناگونی وجود دارند ولی همه ی آنها عملکردی مشترک دارند. برج ذخیره آب در واقع یک منبع آب مرتفع و بزرگ است. برخی از آنها بیش از ۵۰ متر از زمین فاصله دارند. دلیل این ارتفاع تامین کردن فشار آب می باشد. هر فوت ارتفاع میتواند ۰٫۴۳ psl (پوند در هر متر مربع) تولید فشار کند. منبع آب شهری حدودا بین ۲۰ تا ۳۰ psl است. فشار آب منبع آب هوایی باید به قدری زیاد باشد تا بتواند آب تمام خانه ها و مناطق اطراف را تامین کند. بنابر این، این مخازن آب معمولا بلند ساخته می شوند تا فشار آب لازم را تامین کنند.
انواع مخازن هوایی و کاربرد آنها:
مخازن هوایی کامپوزیتی از نظر شکل ظاهری به چهار دسته تقسیمبندی میشوند که شامل: مخازن مخروطی، مخازن استوانهای، مخازن کروی و مخازن مکعب مستطیلی همانطور که گفته شد طراحی مخازن هوایی بستگی زیادی به حجم مخزن دارد. رفتار مخازن مکعبی اساسا خمشی است و در نتیجه در حجمهای بالا نمیتوان از آنها استفاده کرد و استفاده از آنها در حجمهای پایین اقتصادی است. رفتار مخازن استوانهای در امتداد محور استوانه خمشی و در امتداد عمود بر آن غشایی میباشد. رفتار مخازن کروی عمدتا غشایی میباشد. با توجه به اینکه کره شکل ملایمی دارد و فاقد گوشههای تیز میباشد، در نتیجه ضخامت دیوارههای مخازن کروی به مراتب کمتر از مخازن استوانهای و مکعبی میباشد.
عوامل موثر در انتخاب ابعاد و شکل مخازن هوایی:
در انتخاب حجم مخازن هوایی برخلاف مخازن زمینی بلند، باید صرفهجویی کرد زیرا اضافه شدن حجم در این مخازن بر هزینه ساخت آن بسیار میافزاید و حتی در حجمهای بسیار زیاد ساخت آنها را با اشکلات فنی و اقتصادی زیادی مواجه میسازد. قابل ذکر است که هزینه ساخت مخازن هوایی سه تا پنج برابر مخازن زمینی همحجم آنها میباشد. بدین جهت طرح مخازن هوایی آب تنها وقتی درست است که دسترسی به بلندیهای طبیعی در نزدیکی منطقه امکانپذیر نباشد.
